Dojrzałość płciowa jest to zdolność do produkowania komórek rozrodczych, kopulacji i płodzenia potomstwa.
a) Układ rozrodczy matki
W skład układu rozrodczego matki pszczelej wchodzą:
parzyste jajniki,
dwa jajowody boczne,
jajowód środkowy,
zbiorniczek nasienny,
otwór płciowy,
woreczek kopulacyjny.
Jajniki matki - znajdują się w przedniej części odwłoka ponad przewodem pokarmowym. Każdy jajnik składa się z rurek jajnikowych (110-220).
Matka pszczela staje się zdolna do kopulacji około 6 -7 dnia życia występuje u niej wtedy popęd płciowy warunkujący loty godowe i kopulację. W rurkach jajnikowych następuje wytwarzanie i dojrzewanie jaj, które z kolei przechodzą przez jajowód do pochwy, tam może zostać zaplemnione plemnikami, które przechodzą ze zbiorniczka nasiennego . W przypadku unasienienia naturalnego czerwienie (składanie zapłodnionych jajeczek rozpoczyna w kilka dni po kopulacji). W przypadku unasienienia sztucznego czerwienie rozpoczyna znacznie później nawet po 30 dniach od zabiegu. Zazwyczaj zabiegowi poddawane są matki 7-10 dniowe.
b) Układ rozrodczy trutnia
W skład układu rozrodczego trutnia wchodzą:
parzyste jądra,
nasieniowody,
parzyste pęcherzyki nasienne,
gruczoły śluzowe,
narząd kopulacyjny.
Jądra ułożone są symetrycznie w przedniej części odwłoka ponad przewodem pokarmowym.
Jądro składa się z około 200 cewek jądrowych.
Plemniki wytwarzają się w cewkach jądrowych. Cały proces powstawania plemników jest jednorazowy i zachodz podczas rozwoju larwalnego w stadium poczwarki. W 8 dniu życia plemniki z cewek jądrowych przechodzą do pęcherzyków nasiennych i pozostają w nich do czasu kopulacji, a jądra ulegają redukcji. Trutnie osiągają zdolnoś rozpłodową około 12 dnia życia zdolne są do kopulacji z matką
c) Układ rozrodczy robotnicy są zbudowane podobnie jak u matki lecz znacznie uwstecznione.
W układzie rozrodczym robotnicy brak zbiorniczka nasiennego, a w jednym jajniku ma zaledwie od 1 do 10 rurek jajnikowowych. Robotnica nie jest zdolna do kopulacji. Pszczoła robotnica składająca jaja niezapłodniona zwana jes trutówką fizjologiczną. Takie pszczoły pojawiają się w rodzinie w której przez dłuższy okres nie ma matki, która wytwarza substancję mateczną.