Podkategorie:
Ul odkładowy
Ul odkładowy w swym szerokim zastosowaniu i wykorzystaniu jest bardziej złożony od
ulika weselnego. Jest potrzebnym, a nawet ośmielę się stwierdzić, niezbędnym sprzętem
pszczelarskim. Można go zastąpić pełnowymiarowym ulem, jednak stosując ul odkładowy
eliminujemy pustą przestrzeń dla nielicznej w fazie początkowej rodziny pszczelej. Ule odkładowe
proponowane są przez producentów w szerokiej gamie, w wersjach drewnianej i styropianowej, w
różnych kształtach i rozmiarach ramek. Zróżnicowane są również w zakresie pojemności,
mieszcząc najczęściej 5 lub 6 ramek pełnowymiarowych. Najważniejsza jest jednak konstrukcja, w
której skład wchodzi dennica, korpus zasadniczy, powałka oraz daszek. W niektórych ulach każda z
tych części jest wyodrębniona. Inne z kolei składają się z połączonej dennicy z korpusem, które
posiadają pajączki wentylacyjne i daszek. Jeszcze inne oprócz wentylacji w dennicy, mają
wysuwaną szufladkę pod siatką oddzielającą korpus zasadniczy od dennicy, co ułatwia kontrolę
również osypu warroza.
Nie będę oceniał szczegółowo przedstawionych uli odkładowych, jednak stwierdzam, że ul
wieloczęściowy spełnia spośród przedstawionych wersji najwięcej oczekiwań, w tym tych
dotyczących utrzymania higieny w ulu.
Skoro opisałem ogólnie ul odkładowy, to czas na przedstawienie odpowiedzi na pytanie: do
czego służy ul odkładowy i jakie zadanie powinien spełniać?
Nazwa ul odkładowy wywodzi się od sztucznego roju zwanego odkładem. Rój to naturalny,
biologiczny sposób na podział rodziny pszczelej na nowy byt, pozwalający zgodnie z prawami
biologii na rozmnażanie się rodziny, a nie pojedynczych osobników. Rój jest uznany za najlepszy
sposób podziału rodziny pszczelej. Trudno dokładnie przewidzieć kiedy dokładnie ten podział
nastąpi, przez co niełatwo jest uchwycić moment odpowiedni do pozyskania rodziny. Właśnie to
sprawiło, że pszczelarze sami zaczęli dzielić rodziny, a tak wykonany podział rodziny pszczelej
przez odłożenie jej części do nowego ula został nazwany właśnie odkładem. Odkłady, by nie
osłabiać w zbyt dużym stopniu rodziny matecznej, zajmowały zwykle tylko część
pełnowymiarowego ula. W związku z tym rozpoczęto budowę mniejszych uli, najczęściej jak już
wspomniałem, mieszczących 6 ramek.
Następnym celem tworzenia odkładu jest zapobieganie powstawaniu stanu rojowego lub
rozładowanie już powstałego nastroju rojowego – poprzez zrobienie odkładu powstałego
niekoniecznie z jednej rodziny. Sposobów robienia odkładów jest wiele i to jest kolejny temat do
omówienia. Robienie odkładów jest jednym ze sposobów na przerwanie powstawania nowego
czerwiu, nie osłabiając przy tym rodziny matecznej. W ten sposób uzyskujemy krótki okres
bezczerwiowy, będący idealnym czasem na uwolnienie pszczół od warroza , gdyż nie jest wówczas
ukryta pod zasklepem czerwiu. To pozwala nam na skuteczne pozbycie się warroza zarówno z
rodziny matecznej, jak i z odkładu stworzonego z dwóch lub trzech rodzin pszczelich (sposoby na
likwidację warozy są różne). Potrzeba posiadania uli odkładowych jest zasadna pod względem
ekonomicznym, ponieważ odkład czy nawet rój w pierwszej fazie rozwoju nie zajmuje całego
pełnowymiarowego ula, a przy tym zajmuje mniej miejsca na toczku w pasiece, a przede wszystkim
ułatwia utrzymanie wymaganej higieny.
Trudno opisać wszystkie zalety w krótkim opisie. Szczegóły należy omówić na spotkaniach
z doświadczonymi pszczelarzami. Zalety wykonywania odkładów są niezaprzeczalne. Sposób ich
wykonania, jak i wybranie konstrukcji (rodzaju) uli odkładowych to bardzo ważne decyzje i jeżeli
mamy już rodziny pszczele w pełnowymiarowych ulach, należy zaopatrzyć się po zakończeniu
sezonu w ule odkładowe po namyśle i konsultacji z doświadczonymi pszczelarzami.
Jestem użytkownikiem uli odkładowych z wszystkich wymienionych wersji. Posiadam
również własnej konstrukcji ule odkładowe, z dennicą higieniczną oraz półnadstawką, służące mi
od kilkunastu lat (te również wymagają dalszej modyfikacji). Posiadane i użytkowane przeze mnie
ule służą mi, spełniając jedynie w części moje oczekiwania, co skłania mnie do modyfikacji moich
pierwszych prototypów, by zapewnić jak najwięcej stawianych przed ulem odkładowym zadań.
Rodzaje i rola uli pełnowymiarowych to bardzo rozległy temat i rozpatrywany jest przez
szerokie grono fachowców, uczonych i producentów sprzętu pszczelarskiego. W tym temacie
wyrażę swoją opinię w jednym z następnych artykułów.
